AED w przestrzeni publicznej
Zarządy Fundacji Prometeusz i Stowarzyszenia Ośrodków Szkolenia Kierowców w Warszawie od lat współpracują przy organizacji, mających już 9-cio letnią tradycję, konkursów dla uczniów klas 4-6 szkół podstawowych Praskie Konkursy Szkół Podstawowych z Pomocy Przedmedycznej „Pięć złotych minut”. Zdajemy sobie sprawę, że nasze wspólne działania przyczyniły się nie tylko do wzrostu świadomości, ale również wiedzy i umiejętności w wykonywaniu skutecznej resuscytacji
i wykorzystaniu AED. Na kursach BLS-AED, które są częścią programu, przez te lata przeszkoliliśmy grupę 320 nauczycieli i trudną do policzenia grupę uczniów ze szkół zaangażowanych w kolejne edycje programu, którzy przekazali swoją wiedzę i umiejętności w środowisku szkolnym, prywatnym i obszarze społecznym, ponieważ dzieci i nauczyciele dzielą się swoją wiedzą nie tylko w szkole, ale również z członkami rodziny i innymi osobami. W szkoleniach tych brali udział również chętni członkowie SOSK w Warszawie. Nasze działania pozwoliły na powstanie bardzo licznej grupy osób, mieszkańców Warszawy i okolicznych miejscowości, które poznały zastosowanie AED i na pewno będą go poszukiwały, stając się świadkami nagłego zatrzymania krążenia.
Biorąc pod uwagę rosnącą wiedzę polskiego społeczeństwa z zakresu udzielania pierwszej pomocy, zarówno na skutek naszych działań, jak również wielu innych podmiotów prowadzących edukację w tym zakresie oraz fakt, że Europejska Rada Resuscytacji w Wytycznych z 2015 roku stwierdza, że AED(Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny) musi być dostępny jak najszybciej w sytuacji, gdy poszkodowany traci przytomność oraz istotne jest proste i przejrzyste oznaczenie AED wskazujące na jego lokalizację i najkrótszą drogę do niego, zwróciliśmy się do władz samorządowych m.st. Warszawy o stworzenie na stronie internetowej miasta i stronach poszczególnych dzielnic map interaktywnych rozmieszczenia na terenie Warszawy Automatycznych Defibrylatorów Zewnętrznych (AED), oraz umieszczenia w Miejskim Systemie Informacji tablic rozprowadzających do obszarów i obiektów (kat. S3, L3) informujących o liczbie minut potrzebnych osobie poruszającej się pieszo, aby dojść w najkrótszym czasie do najbliższego AED. Powyższe działania mogą dać początek budowania na terenie m.st. Warszawy Programu Powszechnego Dostępu Do Defibrylacji.
Wystąpiliśmy także do Mazowieckiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego o rozszerzenie powyższych działań na całe Województwo Mazowieckie.
Badania przeprowadzone w Japonii i USA potwierdziły, że powszechna dostępność AED zwiększyła szansę na przeżycie poszkodowanych, gdy byli szybciej defibrylowani. Dlatego programy powszechnego dostępu do defibrylacji powinny być aktywnie wprowadzane w miejscach publicznych z dużym natężeniem ruchu ludności, wszędzie tam, gdzie zatrzymanie krążenia może być szybko zauważone. Przyśpieszyć interwencję na zatrzymanie krążenia może również rejestrowanie AED w programach powszechnego dostępu do defibrylacji, dzięki czemu dyspozytor może poinformować osobę dzwoniącą o lokalizacji najbliższego AED. Osoby po krótkim przeszkoleniu, a nawet bez niego mogą bezpiecznie i skutecznie używać AED, które umożliwia wykonanie defibrylacji na wiele minut przed przybyciem profesjonalnej pomocy, co jest niezwykle ważne ze względu na przeszkody, które może napotkać ambulans ratownictwa medycznego
w dotarciu na miejsce zdarzenia. W związku z licznymi plenerowymi imprezami masowymi, odbywającymi się na terenie Warszawy, może dojść do sytuacji, że utrudnione będzie, w czasie ich trwania, dodzwonienie się do służb ratowniczych – wydłużony czas oczekiwania na połączenie
i świadek zdarzenia podejmujący działanie nie uzyska informacji od dyspozytora służb ratowniczych o lokalizacji najbliższego AED, a wtedy pomocna okazała by się tablica informacyjna kierująca do najbliższego miejscu zdarzenia urządzenia. AED określane jest mianem leku pierwszego rzutu w medycynie ratowniczej, gdyż jego użycie zwiększa przeżywalność poszkodowanych z nagłym zatrzymaniem krążenia, ale jego skuteczne użycie musi nastąpić w jak najkrótszym czasie. Statystyki pokazują, że defibrylacja wykonana w czasie ok. 1 min od nagłego zatrzymania krążenia jest w 90% efektywna, po 5 min – w 50%, a po 7 min – w 30%. Szybkie wykonanie badania EKG rytmu serca przez AED z ewentualnym poleceniem wykonania defibrylacji, powtarzanie badania co 2 minuty oraz instruktaż głosowy dla nieprofesjonalnego ratownika pozwala, przy kontroli czynności życiowych poszkodowanego, dotrwać, utrzymując go w możliwie najlepszej kondycji, do przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.
Na przestrzeni ostatnich lat rośnie liczba automatycznych defibrylatorów zewnętrznych w przestrzeni publicznej, zarówno w Polsce jak i innych krajach europejskich. Jest to dobry znak dający duże nadzieje na zwiększenie przeżywalności osób, u których doszło do nagłego zatrzymania krążenia. Na pewno Polska, jako kraj nie osiągnęła jeszcze zadowalającej ilości tych urządzeń w przestrzeni publicznej, czyli zapewniającej swobodny dostęp do nich każdemu obywatelowi będącemu świadkiem nagłego zatrzymania krążenia, niezależnie od lokalizacji tej sytuacji. Kolejnym powodem tej tendencji wzrostowej jest łatwiejszy dostęp do automatycznych defibrylatorów zewnętrznych. Wynika on z większej liczby dystrybutorów urządzeń AED na rynku, przez co obniża się również ich cena.
Podczas przeprowadzonych przez nas obserwacji zauważyliśmy że przy braku jednolitego systemu powszechnego dostępu do defibrylacji, znajdujące się już w różnych obiektach urządzenia AED mogą nie być wykorzystane, ze względu na niedostateczną informację w przestrzeni publicznej o ich rozmieszczeniu. Np.: Galeria Handlowa „Rondo Wiatraczna” – umieszczone jest urządzenie, ale w czarnym opakowaniu bez oznaczenia „AED” sugerowanego przez ERC oraz informacji o nim na zewnątrz i wewnątrz obiektu; PZU Targowa 4 – wewnątrz znajduje się powyższe urządzenie, ale brak oznakowania na zewnątrz obiektu; Dworzec Centralny PKP- jest umieszczone w widocznym miejscu urządzenie, lecz brak oznakowania na zewnątrz obiektu. W przypadku trzech przedstawionych obiektów możliwość użycia znajdujących się w nich AED jest dodatkowo utrudniona przez brak drogowskazów (tablic rozprowadzających) informujących o umieszczeniu urządzenia w danym obiekcie.